Twarz Książki, czyli rzecz o okładkach

Uzmysłowiłam sobie któregoś razu to, jak bardzo wizualnie nierówny jest poziom plakatów filmowych. Okazało się, że plakaty, które zapowiadały filmy w PRL-u były swoistymi perełkami. Obecnie - są sklejką zdjęć i krzykliwego tekstu. Całe szczęście plakaty teatralne wciąż jeszcze trzymają poziom.

Różnie bywa również na księgarskim rynku w Polsce. Dokonałam, od dawna planowanego, przeglądu swojej biblioteczki pod kątem twarzy książki i posegregowałam je na kilka kategorii. Poniżej ich reprezentanci.

1. Okładki, których nie lubię.

W tym gronie są okładki, które nazywam „gazetowymi”. To moim zdaniem bardzo dobry przykład pójścia na łatwiznę przez wydawcę. Wystarczy ładna buzia, tytuł oraz ewentualnie informacja o bestsellerze z wyimkiem recenzji bardzo znanej osoby.

Dopełnieniem okładek „gazetowych” są okładki filmowe. Jestem w stanie zrozumieć tutaj motywację wydawcy – nie każdy najpierw czyta książkę, a dopiero później idzie na ekranizację do kina. A jak mu się jednak film spodoba – łatwiej przecież odnajdzie pierwowzór na półce w księgarni. Tworzy się jednak w związku z tym pewien dysonans: co jest pierwsze: najpierw była książka, na podstawie której nakręcono film, czy odwrotnie?

2. Okładki, które toleruję.

Z kategorii „gazetowych” wyłączam okładki tzw. „rodzinne”, kiedy książka zawiera wspomnienia, dzienniki lub zbeletryzowaną historię prawdziwej rodziny, a na okładce zamieszczono zdjęcie z rodzinnego albumu.

Okładki „bezpieczne” lub „poradnikowe”, zwane przez Pana R. okładkami „klasycznymi”.

Są poprawne, nie narzucają się, ale mają mniejsze szanse, że je zapamiętam.

3. Okładki, które lubię i które mi się podobają.

Rzadko mi się zdarza kupić książkę przez okładkę, ale czasem jednak tak bywa. Takimi szczęściarzami są trzy pierwsze okładki na górze zdjęcia.

Lubię również, kiedy okładka jest spójna z treścią lub się do niej odwołuje chociażby metaforycznie. To dla mnie znak, że wydawca wie, co wydaje. Oraz, że zależy mu na dobrze dobranej okładce, ewentualnie ma szczęście do dobrego grafika ;)

Mam jeszcze inną klasyfikację okładek:

1. Okładki z recyklingu - sytuacja, kiedy dwie różne książki, ba – nawet dwóch różnych wydawnictw posiadają taką samą, albo bardzo podobną okładkę. Printscreen pochodzi z bloga Dziennik Pokładowy, zdjęcie po prawej powieści Somozy pochodzi z mojej biblioteki.

Po więcej przykładów zapraszam na stronę Kulturą w płot. Możecie się nieco zdziwić.

2. Ładne/brzydkie, czyli ten sam autor, ten sam tytuł, inna okładka. Górne zdjęcie, to książki z moich zbiorów, dolne - okładki, które wolałabym mieć.

3. Różnorodność - ten sam autor, różne tytuły, nierówność pod kątem wizualnym. Przykład książek, których już nie mam na regale, ale zanim je wymieniłam na inne – zdążyłam zrobić zdjęcie okładkom: zdjęcie po lewej - znienawidzony typ filmowy, po prawej – okładka, o której mogłabym powiedzieć, że mi się podoba.

Przykładem szczęśliwca niech będzie Haruki Murakami. Na polskim rynku jego książki z reguły mają dobre, eleganckie lub barwne okładki. Ale i zagraniczne wcale nie są gorsze.

Na koniec zostawiam Was z garścią ciekawych linków:

1. Oceniaj książki po okładce.

2. Kupiłbym książkę, gdyby nie okładka.

3. Kupiłem tę książkę, również dzięki okładce.

4. Poznasz książkę po okładce. 

5. „Jeśli romans, to musi być dziewczyna i kwiat.” Rozmowa z Przemkiem Dębowskim o jednym z najbardziej cenionych polskich projektantów książek i współwłaścicielem wydawnictwa Karakter, o graficznych przyzwyczajeniach czytelników i wydawców oraz próbach przełamywania wizualnych konwenansów. 

6. Strona Przemka Dębowskiego 

7. Okładki Michała Batorego 

8. Okładki Lolity - 185 książek, 37 krajów, 56 lat 

9. Blog Blue Bird Kasjeusza - notka Oceniaj książkę po kładce 

A Wy? Zwracacie uwagę na okładki książek? Macie jakieś ulubione lub które Wam się wyjątkowo nie podobały? Chętnie o tym poczytam :)

_____________________________________________________

P.S. Przepraszam za jakość zdjęć - niestety robione telefonem ;)