Szukajcie mocno zbudowanego mężczyzny, w średnim wieku, katolika, cudzoziemca, mieszkającego na terenie Connecticut, New Hampshire lub Mine. Najprawdopodobniej Irlandczyka, mieszkającego z bratem lub przyrodnią siostrą. A gdy go znajdziecie, będzie ubrany w dwurzędowy garnitur.*
Recenzja Wampira z Zagłębia - kliknij tutaj
Oto treść profilu sprawcy zamachów bombowych Georga Meteskiego, tzw. „Szalonego Bombiarza”. Dokument na potrzeby śledztwa sporządził w 1956 roku James Brussel – jeden z pierwszych w historii profiler psychologiczno-kryminalistyczny. Ale kim jest i czym właściwie zajmuje się taka osoba?
Można by powiedzieć, że to magik-jasnowidz. Ale to byłoby zbyt daleko posunięte uproszczenie. A poza tym zupełnie nieprawdziwe. Bo profiler nie czaruje, nie patrzy w szklaną kulę, ani nie dopasowuje sprawcy do zbrodni. Wręcz przeciwnie! Absolutnie nie może znać listy potencjalnych sprawców wytypowanych przez organa śledcze, bo może się tym zasugerować i napisać profil skażony dużym błędem. A mimo to z dużym prawdopodobieństwem potrafi wskazać, kim jest lub gdzie można szukać poszukiwanego przestępcy.
Profil jest szczegółową analizą nieznanego sprawcy z psychologicznego punktu widzenia. W każdym portrecie policjanci otrzymują przeanalizowane pod kątem psychologicznym wszystkie zgromadzone dowody, argumenty, hipotezy i przesłanki, które wiążą się z poszukiwanym sprawcą. Nie ma żadnej innej analizy, gdzie w pigułce policjanci mieliby pełen obraz danych. Znajdą tam informacje, ilu było sprawców, jaki był motyw wiodący oraz szczegółową charakterystykę osobowości poszukiwanej osoby lub osób. Psycholog wskazuje w niej najistotniejsze cechy sprawcy, rzadko spotykane i indywidualne w populacji, a czasami typowe tylko dla jednej poszukiwanej osoby. (…) Profil jest istotnym elementem śledztwa, lecz wskazania profilera nie stanowią w nim dowodu.
Profiler przypomina trochę osobę układającą puzzle. Z wielu małych, potencjalnie nic nie mówiących kawałków układanki tworzy wyraźną wskazówkę, kompletny portret psychologiczny, który zawęża krąg osób, pośród których należy szukać poszukiwanego sprawcy zabójstwa, kradzieży, podpaleń, rozbojów etc. A oprócz tego, że profiler musi być biegły nie tylko w aspektach psychologii i kryminalistyki, to dodatkowo powinien znać kod kulturowy obszaru, na którym działa sprawca. Stąd profiler amerykański, francuski, niemiecki – nie zawsze będzie potrafił pomóc w sprawie polskiej.
Na szczęście w Polsce mamy swojego profilera. To ta dobra wiadomość. Złą jest ta, że jest on jedyny. Ale za to dobrze znający się na swoich fachu, w dodatku samouk, praktyk obu dziedzin pomagających tworzyć profil i z wieloletnim doświadczeniem pracy w Policji. I choć jest tak dobry i skuteczny – słyszało o nim niezbyt wiele osób. Dla czytelników, szczególnie tych, którzy lubują się w lekturze kryminałów – odkryła go Katarzyna Bonda.
„Zbrodnia niedoskonała” to ich wspólna praca, ale bazująca na sprawach, którymi Bogdan Lach zajmował się w latach poprzednich, i które pomogły Policji ująć sprawcę. Katarzyna Bonda zarysowuje obraz profilera, a Bogdan Lach szczegółowo wypełnia go opisując szczegóły swojej pracy. Dzięki takiej konstrukcji – książka pozwala zrozumieć charakter tej zagadkowej profesji i objaśnia, jak krok po kroku tworzy się profil, jakimi torami myślenia posługiwali się sprawcy, dlaczego działali tak, a nie inaczej i co ich skłoniło do popełnienia przestępstwa. Fascynująca wiedza o kryminalistycznych zagadkach. Dla lubujących się w tematyce takich książek – pozycja obowiązkowa.
Mój ówczesny promotor pracy magisterskiej z zakresy kryminalistyki mawiał, że nie ma zbrodni doskonałej. Są tylko te, które ujrzały światło dzienne oraz te, o których nikt jeszcze nie wie. A kiedy się dowie, czasem do jej całkowitego wykrycia potrzebny jest właśnie profiler.
6/6
_____________________________
* cytaty: Katarzyna Bonda, Bogdan Lach – Zbrodnia niedoskonała, wyd. MUZA SA 2015
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz